امشب شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان است؛ دیگر زمانی باقی نمانده، باید تمام تلاش خود را به کار برد تا در پناه رحمت خداوند متعال قرار گرفت، زیرا اگر کسی در ماه مبارک رمضان بخشیده نشود بنا بر فرموده پیامبر اکرم(ص) «شقی» است.

دیگر زمانی نمانده باید امشب تا سحر بیدار بود، زیرا این دقایق نایاب اند و تا چشم بر هم بزنی سحر می‌رسد؛ مبادا بگویند که سحر رسید و تو هنوز در خوابی.

شب بیست و سوم ماه رمضان، از دو شب قبل برتر است و از احادیث متعدد اینگونه احتمال داده می‌شود که شب قدر همین شب است.

طبق روایات، آنچه که از شب نوزدهم تا شب بیست و یکم مقدر شده و تغییر یافته، در شب بیست و یکم ثبت شده و در شب بیست و سوم قطعی، نهایی و امضا می‏‌شود.

در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، غیر از اعمال مشترک شب‌های قدر، اعمال دیگری نیز وارد شده است تا فردی که این شب را به احیا می‌گذراند در کنار اعمال مشترک شب‌های قدر، آنها را نیز انجام دهد، که بدین شرح است:

1. قرائت سوره عنکبوت، روم و دخان
   خواندن هزار مرتبه سوره قدر
   زیارت امام حسین علیه السلام
   دعا براى امام زمان علیه السلام (دعای فرج و سلامتی)
   تأکید بر صد رکعت نماز و دیگر اعمال و ادعیه که در کتاب مفاتیح الجنان آمده است.(1)

*شاید این آخرین شب قدر عمرمان باشد !
رمضان امسال نیز آمد و دارد می گذرد و اکنون با فرا رسیدن آخرین شب‌های قدر آهنگ تمام شدن آن شنیده می‌شود. امسال نیز گذشت و معلوم نیست تا سال آینده کدام یک از ما فرصت دوباره‌ای برای خواندن خدا در این ماه را داشته باشد.

هیچ یک از ما نمی‌داند چرخ روزگار برای سال آینده چه تقدیری را برایش رقم خواهد زد. هیچ یک از ما مطمئن نیست که سال آینده را نیز مجال یابد تا روزه بگیرد، قرآن بخواند و شب‌زنده‌داری کند. پس بیایید قدر امسال را بدانیم حتی اگر تاکنون ارزش آن را ندانسته‌ایم.(2)

*برنامه ریزی برای اعمال
باید برنامه ریزی کنیم که اعمال شب قدر را چگونه به جا بیاوریم که نه خسته شویم و شور حالمان گرفته شود و نه همه اعمال بماند برای ساعت آخر که با استرس بخواهیم همه را یکباره و بدون توجه انجام بدهیم ، دعای جوشن کبیر که در این مراسم خوانده می شود ، سعی کنیم با مجلس پیش برویم ، در مضامین دعا دقت کنیم فقط همراه جمع زمزمه نکنیم ، این دعا معارف والایی را در خود دارد ، اگر دعا به نظم و قاعده خوانده شود ، حدودا 45 دقیقه تا یک ساعت زمان خواهد برد و بقیه زمان ما نباید صرف صحبت کردن ، و خوردن و آشامیدن شود ، هر چند برای خستگی در کردن مختصری استراحت و تجدید قوا لازم است .

*دعاها را با معنای آنها بخوانیم
برای شب قدر اعمالی ذکر شده که با رجوع به مفاتیح می‌توانید از آن با خبر شوید. برای خواندن دعاها کیفیت آن‌ها را مد نظر قرار دهید و به کمیت توجه نکنید. حتما به معنای دعایی که می‌خوانید توجه کنید و صرفا متن عربی دعاها را به زبان جاری نکنید. در این شب صدقه دادن را فراموش نکنید، به خصوص صدقه به نیت سلامتی حضرت صاحب الزمان (ع). میزان صدقه مهم نیست ولی انجام این عمل بسیار اهمیت دارد.

*با خدا سخن بگویید
شب قدر فرصتی برای صحبت کردن با خداست. در این شب حرف‌ دل خود را با خدا در میان بگذارید و از آرزوهای خود برایش بگویید. ابراز محبت و پشیمانی و ندامت از گناه را صمیمانه و از ته دل به زبان بیاورید و برای جبران خطاهای خود تلاش کنید. امام عزیزمان همیشه می‌فرموند حتی نخود و لوبیای خود را هم از خدا بخواهید، پس از همه چیزهایی که نیاز دارید با خدا صحبت کنید. می‌توانید لیست درخواست‌های خود را در جایی یادداشت کنید تا در شب قدر سال بعد ببینید که به چندتای آن‌ها رسیده‌اید. معمولا خدا درخواست‌های شما را در این شب بی‌پاسخ نمی‌گذارد، نوشتن این یادداشت برای شکرگزاری کمکتان خواهد کرد.

*بهترین درخواست ها در بهترین حالت
در شب های قدر ، اوج مراسم و آداب این شبها، لحظه قرآن به سر گرفتن است در این لحظات به حرمت قرآنی که بر سر داریم دعای ما اجابت می شود.

دعا برای عاقبت به خیری : در دعای جوشن از خداوند متعال صد بار خواستیم ما را از آتش دوزخ برهاند ، در زیر سایه قرآن هم برای خود و هم امواتمان بخواهیم که از آتش دوزخ رهایی یابیم .

دعا برای امنیت : امنیت نعمتی است که اگر نباشد دنیا جهنمی بیش نیست، در سایه امنیت است که دیگر خواسته ها و رویاها رنگ می گیرند ، نمونه جامعه های ای که برای مسلمانان و شیعیان امن نیست سوریه، افغانستان، پاکستان، یمن، بحرین، عربستان و عراق است که شاهد جنایات برخی ارتش های ظالم عربی، داعش یا تکفیری ها در سرزمینشان هستیم ، دعا کنیم که خداوند ، امنیت را به آنان باز گرداند و کشور ما را هم از هر خطری محفوظ بدارد .(3)

* دعا کنید
یکی از کارهای مهم در شب‌های قدر، دعا کردن است. بسیار دعا کنید. مخصوصا برای پدر و مادرتان. چه در قید حیات باشند و چه نباشند، آن‌ها را دعا کنید. در کلام بزرگان ما در آداب دعا کردن آمده است که قبل از دعا حتما «بسم‌الله» بگویید، سپس ستایش و سپاس خداوند متعال، یا اینکه 2 رکعت نماز بخوانید و بعد از آن دعا را شروع کنید. نه دعایتان را دست‌کم بگیرید و نه گناهانتان را. قبل از خودتان برای دیگران دعا کنید. در دعا کردن به خداوند حسن ظن داشته باشید؛ یعنی خوش گمان باشید که دعایتان حتما مستجاب خواهد شد.

* کودکانتان را هم بیدار نگه دارید
خواب کودکتان را در این چند روز و چند شب طوری تنظیم کنید که بتواند شب را بیدار بماند. به او هم غذای سبک بدهید و در مورد این شب و برکاتش و دعا کردن و آثار دعا به زبان کودکانه برایش توضیح دهید.

با این کار به او یاد می‌دهید که چگونه دعا کند. شاید برای شما تکراری باشد، اما فرزندان‌تان باید بشنوند و ببینند و یاد بگیرند تا این مناسبت‌های دینی جزئی از فرهنگ و سبک زندگی آن‌ها شود.

حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) نیز در شب قدر نه‌تن‌ها خود بیدار بود بلکه فرزندان خویش را نیز تشویق می‌کرد تا در چنین شبی بیدار بمانند. البته توجه داشته باشید که هدف از بیدار نگه داشتن کودکان، وادار کردن آن‌ها به انجام اعمالی که خاص بزرگ‌تر‌ها باشد، نیست.

همین که بیدار باشند، در مراسم مرتبط شرکت کنند و دست‌های کوچکشان را به نشانه دعا بالا بگیرند، کافی است. ضمنا حواستان باشد که آب، خوراکی و اسباب بازی برای سرگرم کردن کودک با خود به همراه داشته باشید.

پیشنهاد ما این است که اگر کودکتان این شب‌ها را بیدار ماند حتما هدیه‌ای کوچک برای او تهیه کنید و او را تشویق کرده و شب‌های قدر را برایش خاطره انگیز و تا همیشه در ذهنش ماندگار کنید.

 از خدا چه بخواهیم؟
بیش و پیش از هر دعایی از خداوند طلب عافیت و عاقبت به‌خیری کنید و یادتان باشد «چون که صد آید نود هم پیش ماست.» اگر نمی‌دانید چه چیزی را و چگونه از خدا بخواهید، ببینید که ائمه (س) چگونه دعا می‌کردند و چه چیزهایی را از خدا می‌خواستند.

دعاهایی که از ائمه (س) بر جای مانده همگی سراسر آموزش چگونه دعا کردن و چه چیزی خواستن است. اگر بازهم به نتیجه نرسیدید تن‌ها با خدا صحبت کنید؛ خیلی خودمانی و ساده. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند: «اگر کسی معانی این دعا‌ها را نمی‌داند، با زبان خودتان دعا کنید؛ خودتان با خدا حرف بزنید. بین ما و خدا حجابی وجود ندارد. خدای متعال به ما نزدیک است؛ حرف ما را می‌شنود. بخواهیم با خدا حرف بزنیم؛ خواسته‌های خودمان را از خدای متعال بخواهیم. این انس با خدای متعال و ذکر خدای متعال و استغفار و دعا خیلی تأثیرات معجزآسایی روی دل انسان دارد؛ دل‌های مرده را زنده می‌کند.»

فراموش نکنید که برای مظلومین و مستضعفین جهان دعا کنید. این روز‌ها که جای جای دنیا محل نزاع و جنگ است و زنان و کودکان بی‌گناه قربانی می‌شوند، شک نکنید که کمترین وظیفه ما دعا برای نجات این آدم‌ها و در صدر این دعاها، دعا برای فرج امام زمان (عج) است.

*دل‌های غمگین را دعا کنید
«نگاه کنید به حاجات خودتان، حاجات مسلمانان، حاجات کشورتان، حاجات برادران مؤمنتان؛ به مریض‌ها، به مریض‌دارها، به جانبازان، به غمدیده‌ها، به دل‌های غمگین، به چشم‌های نگران، به نیازهای فراوان انسان‌هایی که حول و حوش شما، زیر سقف شما و در کشور شما هستند، در دنیای اسلام هستند، روی کره خاک هستند. همه این حاجات را در این شب‌های قدر، یکی یکی از خدای متعال بخواهید.» این‌ها توصیه‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است درباره اینکه چه کسانی را دعا کنیم.

 *همه را ببخشید
ما از خداوند می‌خواهیم که از گناهان، اشتباهات و خطاهای ما بگذرد و آثار سوء آن‌ها را از زندگی‌مان پاک کند، اما نمی‌توانیم ساده‌ترین اشتباهات دیگران را ببخشیم. این شب‌ها فرصت مناسبی است دیگرانی را که به زعم خودمان حقی از ما زایل کرده‌اند یا ستمی در حق‌مان روا داشته‌اند ببخشیم. همه را از ته دل ببخشید و مطمئن باشید برکات آن قبل از طرف مقابل در زندگی خودتان جاری خواهد شد و در درجه اول سلامت روان خود شما را تضمین می‌کند.(4)


پی نوشت:
1)https://www.mehrnews.com/news/2854652
2)https://article.tebyan.net/281606
3)http://af.shafaqna.com/FA/56985
4)https://www.fardanews.com/fa/news/684627/11